Kendinizi ve işinizi anlatır mısınız?
Ben Pınar Canan TOPUZ. Muğla Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Üyesiyim. Aynı zamanda Muğla Kadın Girişimciler İcra Kurulu Üyesiyim. Ticaret hayatına başladığım 1996 yılından beri Muğla ilinde kadın olarak istihdam vermekte ve iş yapmaktayım. Ticarete atılmak aslında benim ailemden gelen genlerimde var. Ailem daha önce basın sektöründe yer alıyordu. Ben uzun bir zaman basın sektöründe yer aldıktan sonra iş değişikliği ile taşımacılık işine girdim. İşimi çok seviyorum, severek yapıyorum ve kadınların da iş hayatında iş dünyasında olması gerektiğine inanıyorum.
Babanızla çalışmaya babanızın işini yapmaya nasıl başladınız? Süreci bize anlatır mısınız?
Babam otomotiv sektöründe yer almaktaydı. Ben o zamanlar okuldan arta kalan zamanlarımda babamı izlemeye iş yerine giderdim. Babamı gözlemlerdim. Babamın çalışma azmi, çalışma hayatı beni çok etkilemiştir. Ondan her zaman bir şeyler öğrenmeye çalıştım. Bir şeyler başarmaya çalıştım.
Yeniden seçim şansınız olsa bugün yine bu işi yapma kararı alır mıydınız?
Bugün tekrar bu işi yapmak isterdim ama farklı sektörlerde yer almak isterdim. Çünkü mesela tarım sektöründe yer almayı çok isterdim. Çünkü benim babam aslında ziraat mühendisiydi. Ziraat mühendisliğinden sonra ticaret hayatına otomotiv sektöründe başladı. Tarım sektörü onun için çok önemliydi. Babamın arıcılık üzerine kitapları vardı. Elma bahçeleri vardı ve babam gibi bir insan bu meslekten ticaret hayatına başlamıştır. Ben babamın o yönünü aldım aslında. Tarımı çok seviyorum ve tarım içinde bir takım çalışmalarım var benim. Örneğin nar bahçem var, nar üretiyorum. Portakal üretiyorum, narenciye üretiyorum. Aynı zamanda eşimle beraber mavi yumurta üretiyoruz. Bunu şu anda butik olarak yapıyoruz. Yani yalnız çevremdeki kişilere pazarlayabiliyorum. Ekonominin daha düze çıktığı ilerleyen günlerde bu tavukçuluğu daha geliştirmek istiyorum.
Bu işi yapıyorum çünkü…
Çünkü bir Cumhuriyet kadını olarak ülkeme, kendime, aileme katkı sağlıyorum. Kendi ayaklarımın üzerinde duruyorum.
Ailede erkek kardeşiniz var mı? Yoksa eğer erkek kardeşiniz olsaydı bugün olduğunuz pozisyonda olur muydunuz?
Benim babam ailede kadın ve erkeğe çok değer verirdi. Eşit haklara çok önem verirdi. Kadın ve erkek ayrımı yapmazdı. Ben bugün bu düzeyde olurdum çünkü babamdan aynı desteği alırdım buna inanıyorum.
Aile işinde babanızla birlikte çalışmanın zorlukları ve kolaylıklarını aktarır mısınız?
Babamla birlikte çalışmanın tabii ki evlat olarak çok faydasını gördüm. Tarih boyunca baba ailenin atasıdır, öğretmenidir, ahlakıdır, değeridir. Babam her zaman benim rol modelimdi. Annesine çok değer verirdi. Annesinin çok çalışkan olduğundan bahsederdi. Ben babamın rol modelinin de annesi olduğunu düşünüyorum. Annesi çiftçilik yaparak babamı çok zor şartlar altında okutmuştu. Beni annesine benzettiği için kardeşlerimin arasında benimle ayrı bir iletişim kurardı babam. Ben ondan çok fikirler edindim. İşimde hızlı karar vermeyi, hızlı hareket etmeyi, doğru görmediğim bir yanlıştan çok çabuk bir şekilde geri dönmeyi ve hatta tabana inmeyi, çalışanlarımla çok samimi olmayı, yeri geldiğinde onların dertlerini dinlemeyi, yeri geldiğinde onlarla çay kahve içmeyi bütün bu kavramlara ben babamdan öğrendim. Yani babam benim rol modelimdir.
İş hayatınızda babanızla unutamadığınız sizin için dönüm noktası olan bir anınız var mı?
Babamla unutamadığım dönüm noktası anım tabii ki var. Çocukluğuma 1983–84 yıllarına dayanıyor bu anılar. O yıllarda babam otomotiv sektöründe yer aldığı için, Türkiye’nin en büyük ailelerinden birinin otomobillerinin pazarlamasını yapıyordu. O dönemde hiç kadın şoför yoktu. Araç kullanan kadın yoktu. Araba kullanmasını bana babam öğretti. Ben araba kullandığım zaman, İstanbul’da bile sokağa çıktığım zaman, insanlar arkamdan bakarlardı. Çok az araç kullanan vardı. Babam o zaman kadına verdiği değeri gösteriyordu aslında. Bana ilk öğretmesi gereken şeyin araç kullanmayı öğrenmem olduğunu düşündü. Aslında burada kadına bir hak vermeye başladı diye düşünüyorum.
İş hayatınızda babanızın desteği ve güveni sizce önemli mi?
İş hayatında babanın desteğini almak çok önemlidir. Babanız size güven veriyor. Onun arkanızda olduğunu hissetmeniz sizi cesaretlendiriyor, hayata bakış açınızı değiştiriyor.
Toplumsal cinsiyet eşitliği açısından sizce kız çocuklarının da erkek çocuklar gibi aile işlerinde yer almasının önemi nedir?
Sosyal ve ekonomik alanlarda kız çocuklarının aile işinde yer alması gerekmektedir. Aile işinde kız çocukları yer aldığı zaman şahsiyet kazanır. Bir birey oluşturur. Birey ve şahsiyet kazanan kız çocukları mutlaka toplumda, toplumun gelişmesinde, toplumun gelişmesine paralel olarak mutlaka bir katkı sağlayacaktır. Buna çok değer veriyorum. Çok önem veriyorum. Kız çocuklarının aile içinde yer alması aslında o ailenin hukuksal değerini daha çok artırır. O aileyi daha çok geliştirir. Aile kurallarına baktığımız zaman ailede kadına verilen değer o toplumun gelişmesini sağlar. O toplumun ilerlemesini daha da güçlenmesini sağlar aslında.
Baba mesleğini devam ettirmek nasıl bir duygu?
Baba mesleğini ben devam ettiriyorum evet çok enteresan. Babam otomotiv sektöründeydi, ben taşımacılık sektöründeyim şu anda. Güzel bir duygu onunla olan geçmişime baktığım zaman daha geliştirdim tabii ki. Zaman geçti. Her şey daha farklılaştı, her şey daha güç kazandı ama geçmişe baktığım zaman da biraz heyecan duyuyorum. O kadar yıl geçtiği halde diyorum ben baba mesleğini devam ettiriyorum. O otomotiv sektöründeydi ben taşımacılık sektöründeyim şu an.
Hayata ve işinize dair babanızdan öğrendiniz üç prensip nedir?
Babamdan öğrendim üç prensip doğruluk, dürüstlük ve cesaret.
Baba mesleğini devam ettirirken işinize katkı anlamında ne tarz yenilikler yaptınız? Siz işe dâhil olduktan sonra neler değişti?
Ben baba mesleğini devam ettirdikten sonra işime dahil olması için taşımacılık sektörünü aslında daha çok büyüttüm.
İşle ilgili kararları nasıl alıyorsunuz? Babanızın kararları mı uygulanıyor yoksa ortak akılla mı işler yönetiliyor?
İşle ilgili kararlarda babamın desteğinin fikirlerine her zaman daha çok almışımdır. Onun fikirlerine hep çok güvenmişimdir. Daha sonra kendi kararlarımı gündeme getiririm. Babam da tabii ki benim kararlarımı dinlerdi. Bana güven verirdi ve kendi kararlarımı uygulamak için cesaretli olmamı söylerdi.
Kadın girişimcilerin piyasalarda, kamusal alanda ve ticari faaliyetlerde erkeklerle kıyasladığımızda yaşadıkları engel ya da zorluklar var mı? Varsa neler?
Kadın girişimcilerin sosyal ve ekonomik alanda aslında rolleri daha kalıplaşmıştır. Mesela kadın girişimciler tabi ki daha zorlanmışlardır erkeklere göre. Çünkü kadının iş yükü fazladır. Kadınların finans bulma zorlukları vardır. Krediye ulaşma zorlukları vardır. Erkeklere nazaran kadın her topluma girememektedir. Daha doğrusu bazı topluluklarda kadının iş yapamadığı söylenir. Bir takım fiziki şartlar aranır. Kadın zaman zaman bazı toplumlarda aslında erkekler tarafından itilmiştir.
Kız babalarına ülkemiz kadınlarına iletmek istediğiniz bir mesajınız var mı?
Kız babalarının ülkenin güçlenmesi ve gelişmesi için kadın erkek ayrımı yapmadan kızlarına da aynı hakları vermeleri gerekmektedir. Kadınların gelişmesi, kadınların iş yapması, kadınların ülke ekonomisine kazandırılması aslında buna paralel olarak sizin de dünyada yer almanıza, dünya ülkelerindeki ekonomik düzeyde yer almanızı sağlamaktadır. Ulu Önderimiz Mustafa Kemal Atatürk “Dünyada gördüğünüz her şey kadınların eseridir.” demiştir.
İşinizle ilgili en büyük hayaliniz nedir? Yaşadığınız bu topraklara katkı sağlamak için neler yapmayı planlıyorsunuz?
Taşımacılığı geliştirmek istiyorum. Dijital dünyaya ayak uydurmak istiyorum. Ama aslında benim en çok istediğim topraklarıma katkı sağlamak için, ülkeme katkı sağlamak için tarım sektörüne girmek. Kadınların tarımda yer almasını, ülkenin gelişmesi için diğer dünya ülkeleri düzeyine çıkması için tarımın olmasını destekliyorum.
Babanızdan aldığınız bu bayrağı kime devretmek istersiniz?
Babamdan aldığım bu bayrağı aslında tüm ülkenin kadınlarına daha sonra tabii ki çocuklarıma devretmek isterim.