Kendinizi ve işiniz anlatır mısınız?
İsmim Begüm Değer. İstanbul Uluslararası İlişkiler Bölümü mezunuyum. İşim Denizcilik. Ölüdeniz Belce Kız Plajında kooperatife bağlı olarak günlük tekne turu yapıyoruz.
Babanızla çalışmaya, babanızın işini yapmaya nasıl başladınız? Süreci bizi anlatır mısınız?
İddia üzerine başladık biz babamla. Yapabilir misin, yapamaz mısın derken. O genelde erkeğin yapabileceğini düşündüğü için çok fazla bana tercih hakkı sunmuyordu. Çalışamazsın, yapamazsın hadi bir dene. Ondan sonra oradakilere iddiaya girmeye başladı. Bir hafta, iki hafta, iki ay derken yaklaşık 13 senedir babamla birlikte çalışıyorum.
Yeniden seçim şansınız olsa bugün yine bu işi yapma kararı alır mıydınız?
Evet, bu kararı alırdım.
Bu işi yapıyorum çünkü…
Denizi ve insanları seviyorum.
Ailede erkek kardeşiniz var mı? Yoksa eğer erkek kardeşiniz olsaydı bugün yine olduğunuz pozisyonda olur muydunuz?
Kendimden 4 yaş küçük bir erkek kardeşim var. Kardeşim teknede olsa da, olmasa da ben yine o pozisyonda olurdum.
Aile içinde babanızla birlikte çalışmanın zorluklarını ve kolaylıklarını aktarır mısınız?
Zorlukları hiçbir zaman büyüdüğünüze inanmıyor. Kolaylıkları sıkıştığın zaman ya da akıl almak istediğinde babana danışabiliyorsun.
İş hayatınızda babanızla unutamadığınız, sizin için dönüm noktası olan biri anınız var mı?
Tekne ile ilgili bazı şeyleri bana sormaya başladığı zaman benim için dönüm noktası olmuştu. Tamam demiştim oldu artık. Tam olarak ayrıntılı hatırlamıyorum ama sormaya başladı zaman yavaş yavaş evet demiştim, beni artık kabulleniyor.
İş hayatınızda babanızın desteği ve güveni sizce önemli mi? Etkileri neler?
Evet, önemli. Erkek egemen bir işyerinde çalışıyorsan özellikle daha fazla önemli. Çünkü baban ne kadar arkanda durursa sen o kadar dik yürüyorsun. Babana duydukları saygıdan dolayı zamanla sana daha saygı duyuyorlar. Yoksa tek başına gidip orada bir kadın olarak çalışma şansın çok fazla tanınmıyor ama babam yanımda olduğu için ben onu elde etmiş oldum.
Toplumsal cinsiyet eşitliği açısından sizce kız çocuklarının da erkek çocukları gibi aile işlerinde yer almasının önemi nedir?
Kendilerini ifade etme, geliştirebilme veya kendilerine güvenme açısından önemli. Sadece erkekler yapar diye bir kavram var Türkiye’de. O kavramı yıkmak açısından kız çocuklarını da babalarının yanında olması evde hizmet etmek yerine iş yerinde beraber çalışabilmesi önemli tabii ki.
Baba mesleğini devam ettirmek nasıl bir duygu?
Baba mesleğini devam ettirmek bir yandan güzel bir yandan zor. Çünkü baban o mesleğin nasıl yürütüldüğünü biliyor. Senin yaptığın en ufak bir hata veya en ufak bir değişiklik bazen onun gözüne çok gelebiliyor. Bazen hoşuna gidebiliyor. Orada bazen bir savaş çıkabiliyor ama çoğu zaman güzel bir şey.
Hayata ve işinize dair babanızdan öğrendiğiniz üç prensip nedir?
Erken kalkmak, bu bir. Kendi işini asla bir başkasına yaptırmamak, bu iki. Eğer işin varsa başka hiçbir şeyle ilgilenmemek, bu da üçüncüsü.
Baba mesleğini devam ettirirken işinize katkı mı anlamında ne tarz yenilikler yaptınız? Siz işe dâhil olduktan sonra neler değişti?
Ben işe dâhil olduktan sonra insan ilişkileri biraz daha farklı oldu. Çünkü benim babam kendi teknemizde yolculuk yapmıyordu, tura çıkmıyordu. Ben hiçbir zaman boş bırakmıyorum orayı. Müşterilerle genelde ilişkileri kendim sağlamaya çalışıyorum. Mutfak anlamında bir yeniliğimiz oldu. Yemek anlamında bir yeniliğimiz oldu. Çok büyük yenilikler değil çünkü hala izin alamıyorum. Alabildiğim zaman daha büyük değişiklikler olacak tabi.
İşle ilgili konularda nasıl karar alıyorsunuz? Babanızın kararları mı uygulanıyor? Yoksa ortak akılla mı işler yönetiliyor?
Ortak akılla. Neyi nasıl yapacağımızı, nasıl olacağını oturur konuşuruz.
Kadın girişimcilerin piyasalarda, kamusal alanda ve ticari faaliyetlerde erkeklerle kıyasladığımızda yaşadıkları engel ya da zorluklar var mı?
Tabi ki her alanda olduğu gibi kadın girişimcilerin biraz daha fazla bu ticari faaliyetlerde. Örnek işletmenizi açmak istediğiniz yerde mülk sahibi kiraya vermek istemeyebilir. Veya önce kendi çevrenizdeki insanlar engel olmaya çalışabilir. Ama ülkemizde biraz daha aşılmaya başlandı.
Kız babalarına ve ülkemiz kadınlarına iletmek istediğiniz bir mesajınız var mı?
Kızlarınız sadece evde değil işyerinizde de yanınızda olabilirler.
İşinizle ilgili en büyük hayaliniz nedir? Yaşadığınız bu topraklara katkı sağlamak için neler yapmayı planlıyorsunuz?
İşimle ilgili en büyük hayalim kadınlar için güvenli bir ortam oluşturmak. Ben Ölüdeniz’e gittikten sonra teknecilik anlamında kadın çalışan sayısı arttı. O bile benim için yeterli ama bunu daha yükseğe çıkartmak istiyorum.
Babanızdan aldığınız bu bayrağı kime devretmek istersiniz?
İleride belki çocuklarım yapmak isterlerse yada aynı şekilde yeğenlerim isterlerse onlara devretmek isterim.